Slogan “It’s free and always will be” (miễn phí và luôn như vậy) tồn tại suốt hơn 10 năm qua của Facebook vừa âm thầm bị thay đổi thành “It’s quick and easy” (nhanh chóng và dễ dàng). Đụng tới vấn đề miễn phí hay thu phí là cực kì nhạy cảm, thế là dấy lên dư luận một ngày đẹp trời nào đó Facebook sẽ thu phí người dùng.
Miễn phí hay không miễn phí?
Slogan (khẩu hiệu) cũ từng tồn tại trên trang chủ của Facebook và cũng có ở ngay dưới nút Đăng ký tài khoản. Sự nhấn mạnh “miễn phí” trong hơn một thập kỉ qua đã giúp Facebook thu hút hàng tỉ người dùng trên toàn cầu.
Cụ thể hơn, Facebook hiện đã có hơn 2,4 tỉ người dùng hàng tháng, khoảng 1,6 tỉ người dùng hàng ngày.
Như vậy có thực sự là suốt hơn 10 năm qua, hàng tỉ người dùng đã được Facebook ban cho “đặc ân” được dùng miễn phí?
Không hề! Bản chất của mạng xã hội tạo ra giá trị là từ cộng đồng. Cộng đồng càng lớn thì sự kết nối, tương tác càng rộng mở, lượt views càng nhiều, từ đó mang đến lợi ích kinh tế cân đo đong đếm được chính là doanh thu quảng cáo càng lớn.
Mỗi năm, doanh thu từ quảng cáo của Facebook lên đến hàng chục tỉ USD. Đơn cử, quý II/2019 vừa qua, Facebook đạt gần 16,9 tỉ USD doanh thu, tăng đến 28% so với cùng kì năm ngoái, lượng người dùng hàng tháng cũng tăng từ 2,38 lên 2,41 tỉ người.
Nguồn doanh thu “khủng” ấy, nếu không có hơn 2 tỉ người dùng xem quảng cáo và các hình thức truyền thông trực tuyến khác trên Facebook thì làm sao có được? Hay nói cách khác, không có hơn hai tỉ người dùng như vậy, Facebook có tài thánh cũng không thể tạo ra hàng chục tỉ USD doanh thu hàng quý.
Đó là chưa kể, việc Facebook nắm giữ dữ liệu của hơn 2,4 tỉ người dùng trong tay chính là một “kho báu” lớn nhất. Dữ liệu đó có thể dùng để phân tích đưa các loại hình quảng cáo, mẫu quảng cáo phù hợp từng tập người dùng nhằm tăng tính hiệu quả cho khách hàng, chính là tiền. Dữ liệu đó để nghiên cứu cho tương lai phục vụ kinh doanh, cũng ra tiền. Dữ liệu đó được chia sẻ cho bên thứ ba như trường hợp Cambridge Analytica, cũng có thể mang tới lợi ích.v.v…
Dự luật của Nghị viện Châu Âu thông qua hồi tháng 5 cho rằng, việc người dùng trao dữ liệu cho Facebook thực chất là một hình thức thanh toán, nghĩa là có cuộc trao đổi chứ người dùng không được miễn phí gì ở đây cả.
Để ngõ việc thu phí
Vì sao việc Facebook thay đổi slogan khiến dư luận lo lắng vậy? Đơn giản là, sự thay đổi slogan làm biến mất dòng chữ “miễn phí” cũng có thể tư duy ban lãnh đạo Facebook đã thay đổi về vấn đề này. Đó chính là mối liên kết gây lo lắng.
Người ta còn chưa quên dạo tháng 5.2018 khi điều trần trước Quốc hội Mỹ, CEO Mark Zuckerberg của Facebook đã từng nói ra suy nghĩ là có thể tung ra một phiên bản thu phí, khi đó người dùng không phải xem các mẫu quảng cáo hay bị khai thác dữ liệu phục vụ cho việc quảng cáo, bên cạnh đó cũng “luôn có một phiên bản miễn phí”.
Giám đốc điều hành Facebook (COO) – bà Sheryl Sandberg – thì từng cho biết rằng: “Chắc chắn, chúng tôi nghĩ về nhiều hình thức khác, chẳng hạn trả phí thuê bao và sẽ tiếp tục xem xét các khả năng”. Đó là những phương án đều đã được Facebook lên kế hoạch, nhưng bấm nút triển khai lúc nào mới là vấn đề.
Chính vì thế, dư luận mới tò mò đoán già đoán non rằng, có phải sau khi Facebook thay đổi slogan chính là thời điểm bấm nút?
Tuy nhiên trên thế giới, từ trước tới nay chưa có mạng xã hội nào dám thu phí thuê bao người dùng như các dịch vụ viễn thông, truyền hình, Internet.v.v…
